Narodowe Centrum Badań Jądrowych

Odpowiednie aminokwasy mogą poprawić skuteczność terapii trudnodostępnych nowotworów

2023.09.20 - Piotr Spinalski W badaniu, którego wyniki właśnie opublikowano w czasopiśmie „Molecules” naukowczynie wykazały, że poddanie komórek nowotworowych niedrobnokomórkowego raka płuc działaniu odpowiednio dobranych aminokwasów może zwiększać skuteczność radioterapii opartej na miejscowej emisji promieniowania alfa przez bor aktywowany neutronami. Tak zwana terapia BNCT jest stosowana głównie w przypadku leczenia narządów szczególnie wrażliwych, np. mózgu. Pierwszą autorką pracy jest doktorantka studiów RadFarm prowadzonych w NCBJ. ----

Naukowcy NCBJ badają strukturę materiałów z wykorzystaniem nowego mikroskopu

Nowy transmisyjny mikroskop elektronowy (TEM) JEM-F200 firmy JEOL uruchomiony w NOMATEN CoE (Foto: NCBJ)

2023.09.18 - Piotr Spinalski Laboratorium Badań Materiałowych oraz Centrum Doskonałości NOMATEN w NCBJ zajmują się m. in. badaniami i testami materiałów konstrukcyjnych i ich połączeń, wykorzystując nowoczesne, specjalistyczne urządzenia do analizy. Infrastrukturę badawczą laboratoriów zasilił uruchomiony w ostatnim czasie transmisyjny mikroskop elektronowy. ----

Galaktyczne odpływy gazu rządzą ewolucją galaktyk karłowatych

Zdjęcie: Artystyczna interpretacja odpływów galaktycznych. Aktywność gwiazdotwórcza może skutkować powstawaniem potężnych wiatrów (odpływów), które są w stanie przenosić gaz na bardzo duże odległości, aż do przestrzeni międzygalaktycznej. Linie emisyjne [CII] 158 μm wyraźnie wskazują na odpływ gazu atomowego. Źródło: ESA/Hubble, ESO/L. Calçada, M. Romano.

2023.09.06 - Piotr Spinalski Gwiazdom przypisywana jest kluczowa rola w sterowaniu ewolucją galaktyk o niewielkich masach. Wytwarzane w nich wiatry galaktyczne, tzw. odpływy (ang. outflows), wyrzucają gaz poza ośrodek międzygwiazdowy, uniemożliwiając powstawanie nowych gwiazd. Badania wpływu galaktycznych odpływów na cykl barionowy galaktyk karłowatych, przeprowadzone przez międzynarodowy zespół naukowców pod przewodnictwem astrofizyka z NCBJ, zostały właśnie opublikowane w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics. ----

Laboratorium w NCBJ, które stanowi prawdziwy „wzorzec”

Układy 4π(LS)-gamma koincydencji wykorzystywane do badań w Laboratorium Wzorców Radioaktywności (Foto: NCBJ)

2023.09.04 - Piotr Spinalski Częścią działającego w NCBJ Ośrodka Radioizotopów POLATOM jest Laboratorium Wzorców Radioaktywności (LWR). Pracownicy laboratorium zajmują się m.in. kontrolą aktywności i poziomu zanieczyszczeń promieniotwórczych preparatów radiochemicznych i radiofarmaceutyków wytwarzanych w OR POLATOM, a także prowadzą prace naukowo-badawcze. Najnowsze opublikowane wyniki dotyczą precyzyjnych pomiarów aktywności roztworów 177Lu i 225Ac oraz czasu połowicznego zaniku tych radionuklidów. ----

Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych zaprasza na dzień otwarty

2023.08.30 - Piotr Spinalski 9 września (sobota) Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych (KSOP) w Różanie będzie otwarte dla zwiedzających. To nietypowa okazja, żeby zobaczyć obiekt, który zazwyczaj jest niedostępny dla osób postronnych. ----

Kolejny etap współpracy NCBJ i JAEA nad projektem reaktora HTGR-POLA

Spotkanie pracowników NCBJ i delegacji JAEA w ramach prac nad przygotowaniem projektu podstawowego badawczego reaktora wysokotemperaturowego chłodzonego gazem HTGR-POLA (Foto: NCBJ)

2023.08.25 - Piotr Spinalski W dniach 21–23 sierpnia 2023 roku w NCBJ odbyło się spotkanie w ramach prac nad przygotowaniem projektu badawczego reaktora wysokotemperaturowego chłodzonego gazem HTGR-POLA. Był to kolejny etap przeglądu dokumentacji, którą dostarcza JAEA w ramach kontraktu o współpracy przy przygotowaniu projektu tego reaktora. ----

Pierwszy prosument zbiorowy w Polsce już działa!

Instalacja w Rykach, fot. Lubelska Agencja Wspierania Przedsiębiorczości

2023.08.03 - Agnieszka Ślązak W ostatnich latach szybko wzrasta popularność indywidualnej produkcji energii z wykorzystaniem OZE. Na początku lipca tego roku zaczął działać pierwszy w Polsce prosument zbiorowy. Umożliwiła to współpraca, w której brał udział Interdyscyplinarny Zakład Analiz Energetycznych (IDEA), będący częścią Narodowego Centrum Badań Jądrowych. ----

Uczenie maszynowe pomaga zrozumieć zachowanie stopów magnezu

2023.07.18 - Marek Pawłowski Uczenie maszynowe zostało użyte do mapowania rozkładu dyslokacji w stopach magnezu i przewidywania ich właściwości mechanicznych. Grupa naukowców z Finlandii, Hiszpanii i z NCBJ przeprowadziła trening modelu uczenia maszynowego na zestawie danych obrazów EBSD (elektronowa dyfrakcja wsteczna) stopów magnezu o różnych gęstościach dyslokacji. Badania mogą doprowadzić do rozwoju nowych materiałów o zoptymalizowanych właściwościach mechanicznych. Ich artykuł ukazał się w lipcowym numerze czasopisma Nature Scientific Reports. ----

NCBJ buduje stanowisko generujące wiązkę elektronów o ultra wysokiej mocy dawki (FLASH)

Struktura przyspieszająca do akceleratora FLASH na stanowisku testowym, uruchomionym w ramach projektu Utworzenie centrum informacyjno-wdrożeniowego przemysłowych technik radiacyjnych CentriX w NCBJ (Foto: Marek Pawłowski / NCBJ)

2023.07.04 - Marek Pawłowski W Zakładzie Aparatury Jądrowej NCBJ, przy współudziale Departamentu Aparatury i Technik Jądrowych NCBJ, została zaprojektowana i zbudowana struktura przyspieszająca akceleratora do nowego stanowiska badawczego terapii typu FLASH. Pionierskie stanowisko ma wykorzystywać konstrukcję akceleratora medycznego AQURE i docelowo ma działać w WCO w Poznaniu. ----

Autoryzacja PAA - Pierwszy krok NCBJ do pełnienia roli TSO

Andrzej Głowacki i Krzysztof Kurek (Foto: PAA)

2023.06.30 - Marek Pawłowski NCBJ otrzymało autoryzację Państwowej Agencji Atomistyki, która pozwoli instytutowi wspierać czynności Prezesa Agencji w zakresie bezpieczeństwa elektrowni jądrowych i fizyki jądrowej w zastosowaniach praktycznych. Na obecnym etapie zadania te wiązały się będą przede wszystkim z procesami licencjonowania przyszłych elektrowni i nadzoru nad ich budową. ----