Kolejny etap współpracy NCBJ i JAEA nad projektem reaktora HTGR-POLA

W dniach 21–23 sierpnia 2023 roku w NCBJ odbyło się spotkanie w ramach prac nad przygotowaniem projektu podstawowego badawczego reaktora wysokotemperaturowego chłodzonego gazem HTGR-POLA (High Temperature Gas-cooled Reactor – POLski Atomowy). Był to kolejny etap przeglądu dokumentacji, którą dostarcza JAEA (Japan Atomic Energy Agency – Japońska Agencja Energii Atomowej) w ramach kontraktu zawartego w marcu 2023 roku o współpracy przy przygotowaniu projektu tego reaktora. Celem rozmów było także dostosowanie dostarczanej dokumentacji do wymagań stawianych przez polski zespół projektowy i zaadaptowanie projektu reaktora do wymagań badawczych, eksperymentalnych oraz aplikacyjnych reaktora HTGR dla NCBJ oraz dla polskiego rynku.

Delegacji japońskiej składającej się z ekspertów instytutu JAEA oraz firm Toshiba ESS (Toshiba Energy Systems and Solutions) i MHI (Mitsubishi Heavy Industries), przewodniczył dr Hirofumi Ohashi – zastępca dyrektora Biura Zarządzania Projektem HTGR w JAEA, który przebywał w Świerku w latach 2020–22, prowadząc rozmowy przygotowujące do realizacji projektu. Polskiemu ponad 20-osobowemu zespołowi projektowemu składającemu się głównie z pracowników Zakładu Energetyki Jądrowej i Analiz Środowiska przewodniczył prof. Mariusz Dąbrowski. Dyrekcję NCBJ reprezentowali na spotkaniu dr Marcin Kardas – zastępca dyr. NCBJ ds. Innowacji i Wdrożeń oraz dr Józef Sobolewski – pełnomocnik dyrektora NCBJ ds. Rozwoju Reaktorów Wysokotemperaturowych.

Podczas rozmów zostały omówione zagadnienia m.in. systemów i elementów konstrukcji i wyposażenia (SEKW) reaktora, elementów rdzenia reaktora, elementów zawartych wewnątrz zbiornika reaktora, systemów elektrycznych itp. Część dostarczonych materiałów, oprócz przygotowania projektu podstawowego reaktora w celu uzyskania pozwolenia na budowę, posłuży także do przygotowania Wstępnego Raportu Bezpieczeństwa (WRB) dla reaktora HTGR-POLA, w celu rozpoczęcia procesu licencjonowania reaktora przez Państwową Agencję Atomistyki (PAA).

W trakcie spotkania została zaprezentowana wystawa modeli elementów reaktora HTGR-POLA i jego pierwowzoru jakim jest japoński reaktor HTTR (High Temperature Engineering Test Reactor) przygotowanych na drukarkach systemu 3D. W tym celu wykorzystano drukarki dostępne w NCBJ, pozwalające na wydruki zarówno z tworzyw sztucznych (FDM) ale również bardzo precyzyjne wydruki ze sproszkowanych metali spiekanych ze sobą za pomocą wiązki lasera (SLM). Obie technologie pozwoliły na opracowanie modeli pojedynczych prętów paliwowych, bloków paliwowych, ale również złożenia zbiornika ciśnieniowego reaktora i wytwornicy pary. Wśród uczestników spotkania, szczególne zainteresowanie wzbudziły przekroje pełnych modeli bloku paliwowego, obrazujące wewnętrzne elementy, takie jak kanały chłodzące czy otwory na pręty paliwowe. Wystawa, której pomysłodawcą jest mgr inż. Maciej Skrzypek, jest dostępna w Parku Naukowo-Technologicznym NCBJ.

Projekt podstawowy reaktora HTGR jest realizowany na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach umowy pt. Opis techniczny badawczego wysokotemperaturowego reaktora jądrowego chłodzonego gazem (Umowa nr 1/HTGR/2021/14). Kolejna runda realizacji transferu elementów projektu podstawowego reaktora HTGR jest planowana na grudzień 2023 roku. Kontrakt ma być zakończony 31 marca 2024 roku.