Termostatyczne sondy materiałowe w reaktorze badawczym MARIA

Reaktor MARIA jest unikalnym urządzeniem, który oprócz szerokiego programu wykorzystania jego parametrów  fizycznych i technicznych na działania ukierunkowane na produkcję radioizotopów, zarówno dla potrzeb OR POOLATOM, jak i udziału w światowej sieci producentów molibdenu-99, jest reaktorem, którego budowa związana była z planowanymi badaniami materiałowymi. W przeszłości takie prace o różnym stopniu zaawansowania były prowadzone zarówno ze zbudowanymi w ówczesnym IBJ-cie sondami materiałowymi, jak i udziałem w przedsięwzięciach międzynarodowych. Obecnie naszą intencją jest szersze włączenie się do prac o takim profilu. Służyć temu powinny szybko rozwijające się relacje z partnerami japońskimi. W ramach rozpoczętej współpracy pierwszym etapem będzie uruchomienie sondy termostatycznej zaprojektowanej pierwotnie dla reaktora JMTR w Ośrodku Oarai (Japonia). Sonda ta adaptowana do warunków technicznych reaktora MARIA powinna rozpocząć pracę w drugiej połowie 2019 roku.

Głównym celem prezentacji jest przedstawienie zestawu eksperymentalnego JMTR obejmującego właściwą sondę (Irradiation Capsule), która będzie  zainstalowana w rdzeniu reaktora oraz automatyczny system kontroli temperatury (Vacuum Temperature Control System, VTCS) zrealizowany w postaci pozareaktorowej  jednostki sterującej (Unit 1). W skład systemu wchodzi ponadto układ instalacji helowej (He-gas Inlet System), zasilanie układu kontroli temperatury (Heater Controller) oraz systemy pomiarowe parametrów pracy reaktora, w tym pomiar strumienia neutronów (detektory SPND),  pomiar strumienia gamma (detektory SPGD). Dodatkowo system pomiarowo-kontrolny uzupełnia osobna instalacja doprowadzająca hel do napromienianych elementów wspomnianego LVDT oraz układ pomiaru tensometrycznego w jaki zaopatrzone są dwa napromieniane w kapsule elementy LVDT.

Prezentując pierwszy etap prac związanych z przygotowaniem i eksploatacją sondy JMTR przedstawione będą plany rozwoju tej dziedziny badań w reaktorze z perspektywą w przyszłości rozbudowania, w oparciu o nabyte kompetencje, badań z wykorzystaniem sond materiałowych związanych z programem reaktorów HTGR.