Zmarł Profesor Mieczysław Zielczyński
22 czerwca 2023 roku w wieku 93 lat zmarł prof Mieczysław Zielczyński.
Był wieloletnim pracownikiem Instytutu Badań Jądrowych, następnie Instytutu Energii Atomowej oraz Narodowego Centrum Badań Jądrowych. Pracował w dziedzinie ochrony przed promieniowaniem, jego wpływu na organizm ludzki, dozymetrii i miernictwa radiacyjnego. Nazywany był ojcem dozymetrii promieniowania mieszanego, opracował stosowane do dziś rekombinacyjne metody dozymetryczne. Zapamiętany został jako niezwykle ciepły, wiecznie uśmiechnięty i życzliwy człowiek, a także wspaniały nauczyciel dwóch pokoleń naukowców.
Poniższy fragment wywiadu z 2019 roku przedstawia jedną z jego pasji – biegi na orientację, których był pionierem w Polsce.
„Profesor Mieczysław Zielczyński ma prawie 90 lat, urodził się w styczniu 1930 roku. Pochodzi spod Lwowa, od dawna mieszka w Warszawie. Światowej sławy fizyk jądrowy i jeden z pionierów polskiej orientacji sportowej. Cały czas jest aktywny, regularnie startuje w zawodach biegowych i w biegach na orientację, a w najbliższy weekend po raz kolejny będzie reprezentował Polskę w Mistrzostwach Świata Masters. Czempionat orientalistów weteranów odbędzie się na Łotwie. (…)
– Wiele lat spędziłem w Związku Radzieckim, pracowałem w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych pod Moskwą, potem 2 lata w słynnym CERN w Genewie. Wyprawialiśmy się często grupą na piesze wędrówki m. in. nad Bajkał, na północny Ural, zrobiliśmy pierwsze przejścia na przełęcze zabajkalskie. (...)
– Zapewne dobrze pan czyta mapę?
– Przez tyle lat zdążyłem się nauczyć (śmiech). Bardzo długo pracowałem zawodowo, aż do 82 roku życia, pracowałem umysłowo, bo jestem fizykiem jądrowym. Więc i z mapą radzę sobie nieźle.
– Panie profesorze, długo pan tak jeszcze zamierza? I biegać, i startować?
– Do skutku! To znaczy, dopóki będę mógł. Na siłę na pewno nie, ale jak długo zdrowie i siły pozwolą, tak długo będę biegał. Jeśli dożyję, to chciałbym jeszcze postartować w kategorii M95.
Zespół współpracowników bardzo ciepło wspomina „Mietka” i z wielką satysfakcją będzie kontynuować prace z wynalezionymi przez niego detektorami i metodami rekombinacyjnymi.
Nie mówimy żegnaj, lecz do zobaczenia Profesorze…
Pożegnanie profesora Mieczysława Zielczyńskiego odbędzie się 7 lipca 2023 (piątek) na Cmentarzu Północnym w Warszawie. Początek uroczystości o godzinie 12.30, sala pożegnań „B”.
Profesora Zielczyńskiego wspomina Stanisław Pszona
Mieczysław Zielczyński rozpoczął pracę w Instytucie Badań Jądrowych w 1956 i kontynuował ją w jego kolejnych transformacjach (IEA, NCBJ) do czasu przejścia na emeryturę w 2012.
W latach 1959–64 przebywał w ZIBJ Dubna gdzie uzyskał stopień doktora nauk fizycznych (kandydata nauk). W czasie pobytu w ZIBJ rozpoczął pracę nad zastosowaniem zjawiska rekombinacji jonów powstałych pod wpływem promieniowania jonizującego w gazie będącym pod ciśnieniem. Zjawisko to posłużyło do wyznaczania współczynnika jakości promieniowania mieszanego w polach promieniowania urządzeń jądrowych. W rezultacie opracował komory jonizujące pracujące w reżimie rekombinacji, które przyniosły Mu sukces światowy. Prace nad komorami rekombinacyjnymi kontynuował w CERN w latach 1975-1977. Kolejno zdobywał stopień dr habilitowanego i profesora nauk technicznych. W ciągu swej pracy stworzył zespół badawczy, który kontynuuje rozwój tej dziedziny metrologii w ochronie przed promieniowaniem i radioterapii. W wykazie publikacji ResearchGate wymienionych jest 60 prac autorstwa i współautorstwa Mieczysława Zielczyńskiego oraz ponad 300 cytowań. Profesor był otwarty na współpracę i zainspirował swoimi pracami moje zainteresowania badawcze.
Razem z żoną Heleną stworzyli Dom w którym spędziliśmy w latach 1980–2018 wiele serdecznych spotkań.
Pozostaniesz w naszej pamięci
Stanisław Pszona