Pożegnanie dra Jerzego Kubowskiego

2021.09.16 12:06 - Marek Pawłowski

Z żalem zawiadamiamy, że w dniu 11.09.2021 zmarł po długiej chorobie w wieku 91 lat
dr Jerzy Kubowski, wieloletni pracownik IBJ im. A. Sołtana.

Dr Kubowski zajmował się problemami fizyki i bezpieczeństwa reaktorów. Pełnił w IEA m.in. funkcję Kierownika Zakładu Analiz i Pomiarów Reaktorowych oraz Przewodniczącego Komisji Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej.

Z głębokim żalem żegnamy również małżonkę dr. Kubowskiego p. Etelkę Sallay-Kubowską, zmarłą 13.09.2021.

Uroczystość pogrzebowa odbędzie się w domu pogrzebowym na Cmentarzu Wojskowym w dniu
16 września 2021 r.  o godz. 13.00. Pożegnanie małżonków odbędzie się w tym samym czasie i miejscu.

Ze smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci pana dr Jerzego Kubowskiego. Rytm życia i śmierci po raz kolejny pokazał swoje nieuniknione oblicze. Żegnamy dziś kolejnego byłego Pracownika Instytutów Atomistyki, który od lat 60-tych ubiegłego wieku związany był z Ośrodkiem Świerk. Żegnamy Człowieka o wielkiej wiedzy, ogromnych kompetencjach zawodowych i dużym doświadczeniu, a także osoby o horyzontach intelektualnych wykraczających daleko poza obszar uprawianego zawodu.

Pan dr Jerzy Kubowski swoje życie zawodowe związał z szeroko pojętą energetyką jądrową. Rozpoczynając pracę w Zakładzie Fizyki Reaktorów ówczesnego Instytutu Badań Jądrowych zajmował się m.in. różnymi aspektami bezpieczeństwa obiektów jądrowych, w tym eksploatowanych w Ośrodku Świerk reaktorów EWA i MARIA. Uruchomiony w latach 70-tych reaktor MARIA stał się nie tylko narzędziem realizacji programów badawczych wykorzystujących możliwości reaktora wysokostrumieniowego, wymagał też przeprowadzania szeregu analiz, pomiarów, testów. Oprócz zagadnień fizyki reaktorowej, w których uzyskał stopień naukowy doktora, zajmował się również analizami cieplno-przepływowymi i zaadoptował kod obliczeniowy ORIGEN efektywnie wykorzystywany w reaktorze MARIA. Efektem tych prac były kolejne edycje Raportu Bezpieczeństwa, które powstawały pod redakcją dr Jerzego Kubowskiego przy udziale stworzonego przez Niego zespołu Pracowni Pomiarów i Analiz Reaktorowych.

Duża wiedza merytoryczna i umiejętności skupiania wokół nowych projektów grupy entuzjastów pozwalały na inicjowanie działań, czego efektem były nowe narzędzia analityczne i pomiarowe. Osobiście z satysfakcją mogę wspomnieć prace związane z detektorami samozasilającymi, pierwsze prace z wykorzystaniem analizatora z detektorem germanowym, prace wykorzystujące pierwsze komputery osobiste. Pan doktor, będąc moim pierwszym przełożonym, był jednocześnie wspaniałym mentorem, dyskutantem, osobą pozwalającą na realizację planów badawczych.

Żegnamy jedną z ostatnich osób, które są historią polskich reaktorów badawczych. Nasi młodsi Koledzy mimo, że nie mieli możliwości poznać bezpośrednio dr Jerzego Kubowskiego, do dzisiaj korzystają ze skryptów i opracowań jego autorstwa, które ciągle stanowią źródło podstawowej wiedzy dla kadry eksploatacyjnej reaktora MARIA. Skrypt „Podstawy fizyki reaktorów” można znaleźć dziś na biurkach przyszłych operatorów reaktora.

Nie sposób nie wspomnieć o jeszcze jednej pasji dr Jerzego Kubowskiego. Była nią działalność edukacyjna. Jest on autorem szeregu książek przybliżających różne aspekty technologii reaktorowych i bezpieczeństwa jądrowego. Publikacje te stanowią ważny głos w dyskusji nt. energetyki jądrowej. Wśród tych pozycji znaleźć można takie tytuły jak: „Elektrownie Jądrowe”, „Katastrofa w Czarnobylu”, „Broń jądrowa” czy „Historia bomby atomowej”.

Żegnamy pana dr Kubowskiego, żegnamy Pana Jerzego.

Janusz Jaroszewicz